Süper güç kim? Rusya mı, Amerika mı?

Savaş Ukrayna ve Rusya arasında yaşanıyor olsa da dünyanın gündemi yine iki süper güçün, Amerika ve Rusya’nın kavgası oldu. GIA’nın geçtiğimiz yılın son aylarında 44 ülkede gerçekleştirdiği “küresel güçler araştırması”, Rusya Amerika arasındaki gerginliği ve Ukrayna’nın Rusya’ya olan tepkisini rakamlarla kanıtlıyor. Dünya nüfusunun üçte ikisini temsil eden araştırmaya göre; ABD’nin algısın başkanın değişmesi ve Afganistan’dan çekilme kararı nedeniyle olumluya yaklaşsa da  Rusya ve Çin’in uyguladığı uluslararası politikaların dünya istikrarını önemli ölçüde bozduğu algısı hakim.

Ukrayna’nın Rusya algısı herşeyi açıklıyor

Rusya’nın imajı, her ne kadar bir kaç yıl önce daha negatif görülse de, her zaman olumsuz algının hakim olduğu okunuyor. 44 ülkede 41 bine yakın kişiyle görüşülen araştırmaya göre ankete katılanların yarıya yakını Rusya’nın global siyasette istikrar bozucu, üçte biri ise dengeleyici bir etkisi olduğunu düşünüyor. Böylelikle Rusya’nın net global skoru eksi 17 olarak ortaya çıkıyor. Rusya’nın uluslararası politikalarını en fazla istikrar bozucu gören ülkeler; ABD, Avustralya, Avrupa, AB (özellikle batı bölümü) ve Ortadoğu. Amerikalıların yalnızca %11’i Rusların dünyada istikrar sağlayıcı rol oynadığını söylüyor. Diğer yandan Hindistan, Rusya’nın uluslararası politikalarını, Rusya’nın kendisinden daha fazla istikrar sağlayıcı buluyor. Rusya’nın politikaları Afrika’da da olumlu olarak değerlendiriliyor. Arnavutluk (%86), Vietnam (%76), Sırbistan (%64), Kazakistan (%62) ve Hindistan’da (%57) Rusya’nın uluslararası siyasetinin istikrarı sağladığı düşünülüyor. En negatif cevaplar ise başta Ukrayna (%74) olmak üzere, Avusturya (%70), Almanya, Kosova, Polonya (%69), Çek Cumhuriyeti ve İsviçre’de (%68) kaydedildi.

ABD’nin dünyada istikrar sağladığı algısının en düşük olduğu ülke Rusya

Araştırmaya göre, ABD’nin en olumsuz algılandığı yerlerin başında Rusya, Ortadoğu ve Batı Asya geliyor. Buna karşın, Hindistan ve Afrika’da halkın çoğunluğu ABD’nin uluslararası politikalarında denge sağlayıcı bir etki buluyor. ABD’nin dünya için denge sağlayıcı olduğu fikrine en yakın ülkeler ise; Vietnam (%76), Arnavutluk (%72), Nijerya (%72), Filipinler (%71), Kenya (%70),  Kosova (%70) ve Tayland (%64). ABD’nin, dünyanın istikrarını bozduğu fikrine en çok katılım Afganistan (%72) halkından geliyor. ABD’nin uluslararası politikalarının dünyanın dengesini bozduğundan emin olan diğer ülkeler sırasıyla; Sırbistan (%71), Irak (%70), Filistin (%68) ve Pakistan (%63). ABD’nin Başkan değişimi ve Afganistan’dan tüm askeri gücünü çekme kararı, dünyanın ABD’ye olan düşüncesini bir yılda yüzde 17 oranında iyileştirdi ise de Afganlar arasında ABD’nin istikrarı bozduğu algısı geçen yıla göre 16 puan arttı.   

Dünya kamuoyu en fazla AB’ye pozitif olsa da etkileme kapasitesi aynı değil

AB'nin uluslararası politikaları, tüm dünyada hala istikrar sağlayıcı olarak algılanıyor. Birlik, ölçeğin pozitif tarafında olan tek süper güç olmaya devam ediyor. AB'nin uluslararası ilişkilerdeki rolüne yönelik bu olumlu değerlendirme, bazı farklılıklar gözlemlenmiş olsa da, önceki GIA yıllık anketleriyle oldukça tutarlı. Ancak AB'nin dünyayı önemli ölçüde etkileme kapasitesi o kadar da kesin değil. Rusya ve Orta Doğu'da ise tutumlar küresel tablodan oldukça farklı. Orada AB'yi eleştiren çok sayıda insan kayıtlı. AB politikalarını en istikrarlı olarak değerlerdiren ülkeler Arnavutluk (%82), Vietnam (%78), Kolombiya (%62), Malezya (%60) ve Almanya (%59). “İstikrarı bozan” yanıtlarıdan en büyük payı alanlar; Filistin (%57), Sırbistan (%51), Afganistan, Irak (her ikisi de %48), Rusya (%45), Hong Kong ve Pakistan'da (her ikisi de %44) olarak ortaya çıkıyor.

Metaverse ekonomiyi ve tüketicileri nasıl etkileyecek?

İnternetten sonra en önemli buluş ve geleceğin dijital dünyası olarak nitelendirilen Metaverse, oluşturduğu sanal evrenler ile çevrimiçi kullanıcılara yakın zamanda yepyeni bir deneyim sunacak. Büyük teknoloji devlerinin farklı evrenlere yönelik yatırımlarına ek olarak, şirketlerin Metaverse dünyasındaki yatırımları ve çalışmaları da yeni bir ekonomi oluşturacak. 150 yılı aşkın köklü geçmişiyle Türkiye’nin ilk sigorta şirketi olma unvanına sahip Generali Sigorta, Metaverse’ün ekonomi ve tüketici özelinde uzun vadede oluşturacağı etkileri açıkladı.

Yeni istihdam kaynakları sağlayacak

İngilizce "Meta" ve "Universe (Evren)" kelimelerinin kısaltılmışı olarak kullanılan Metaverse, gerçek ve sanal dünyanın birleştiği yeni bir 'dijital dünya' olarak tanımlanıyor. Böyle bir dijital dünyada insanlar, farklı dijital evrenlere/ortamlara Metaverse'e uygun aletlerle geçiş yapabilecek ve sanal ortamda iletişim kurma fırsatı yakalayacak. Metaverse dijital evreni, herkesin bu dijital dünyada oluşturacağı 3D avatarlar (sanal karakterler) sayesinde gelecekte işe gidip gelmeden ofisteymiş gibi çalışma olanağının yanı sıra arkadaşlarla birlikte bir konsere katılma veya bir arkadaş davetine hologram olarak ışınlanabilme ve dahil olma olanağı sunacak.

Yeni bir dijital dünya vadeden Metaverse teknolojisi, yeni istihdam ve insan kaynaklarına yönelik ihtiyaçları beraberinde getirecek. Sanal emlak uzmanı, risk yönetimi uzmanı, blockchain geliştiricisi, dijital dedektif, oyun tasarımcısı, dijital satış uzmanı, siber güvenlik uzmanı ve pazarlama yöneticisi gibi meslek grupları Metaverse evreninde ilgi görecek.

Yatırım alanları oluşacak

Metaverse kavramının ortaya çıkması ve tüm dünyada hızlı bir şekilde yaygınlaşması sonucunda küçük, orta ve büyük ölçekli şirketlerin yatırım stratejilerinde köklü değişiklikler meydana gelecek. Şirketler Metaverse ekosistemi içerisinde hızlı bir şekilde yerini almaya başlayacak. İlerleyen yıllarda Metaverse evrenine yatırım yaparak faaliyetlerini yürüten şirketlerin sayısında artış olacak.

NFT satışları yaygınlaşacak

Günümüzün bir diğer teknoloji trendi NFT, Metaverse ile eş zamanlı yükselişini sürdürüyor. Türkçe karşılığı ile “Değiştirilemeyen Token”  ya da “Değişmesi mümkün olmayan para” olarak tercüme edilen ve bir blok zinciri (blockchain) teknolojisi olan NFT, metaverse evreniyle birlikte daha fazla önem kazanacak teknolojilerden biri olacak. Günümüzde hem finans hem de sanat dünyasında popüler hale gelen ve ‘Non-Fungible Token’in kısaltması olan NFT, blockchain adı verilen teknoloji sayesinde dijital dünyada birbirinin yerine geçemeyen benzersiz öğeleri temsil edebiliyor. Metaverse evrenlerinde NFT müzayedelerinin açılması ve bazı Metaverse platformlarında yer alan tüm parçaların NFT statüsünde değer görmesi, NFT pazarını canlandıracak. “The First 500 Days”, “Crypto Punk”, “Crossroad” ve “Ocean Front” gibi önemli NFT parçalarının da değerinin artması bekleniyor.

Kripto para borsaları artacak

Günümüzde birçok kripto para borsası ve binlerce kripto para birimi bulunuyor. Metaverse platformlarının Sand, Mana, Ceek, AXS ve OVR gibi kendi kripto para birimlerini oluşturduğu veya farklı kripto para projelerini desteklediği görülüyor. Birkaç yıl içerisinde Metaverse ekosistemine yönelik ortaya çıkan kripto para birimlerinin büyük değerlere ulaşacağı ve kripto para borsalarının sayısının artacağı tahmin ediliyor.

Yeni teknolojik ürünlere ihtiyaç doğacak

Başta sanal gerçeklik (VR), artırılmış gerçeklik (AR) ve karma gerçeklik olmak üzere birçok teknolojik ürünün Metaverse evreninin ihtiyaçlarına göre yeniden revize edilmesi bekleniyor. Ayrıca ilerleyen yıllarda Metaverse evreninin gelişimine paralel olarak yeni teknolojik ürünlerin de piyasaya sürüleceği düşünülüyor.