Dünya Kadınlar Gününde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Küresel Durumu

BAREM ve global ortağı WIN Grubunun, 39 ülkede 33.326 kişiyle gerçekleştirdiği araştırma, toplumsal cinsiyet eşitliğinin ölçülebileceği en temel üç ortam olan; ev, işyeri ve politikada eşitliğe ne kadar ulaşıldığı sorgulandı. Araştırma sonuçları, eşitliğe ulaşıldı cevabı verenler ile ulaşılmadı diyenler arasındaki fark alınarak bulunan net endeks ile irdelendi. Dünyada genel olarak cinsiyet eşitliğinin sağlandığına erkekler daha çok ikna olmuş durumda.

Evdeki eşitlik

Dünya genelinde önceki yıllarda olduğu gibi yine kadın ve erkekler için hakların en eşit algılandığı yer ev. 2021'de küresel nüfusun %70'i evde cinsiyet eşitliğinin sağlandığına inanıyor ancak bu oran 3 yıl öncesine göre (%72) düşüş gösteriyor.  Dört kişiden biri (%25) evde eşitliğe ulaşılmadığı görüşünde. Net endeks için dünya ortalaması %45. Araştırmaya göre yaş grupları arasında büyük bir fark olmasa da eğitim seviyesi arttıkça eşitlik algısı da artıyor. Benzer şekilde gelir arttıkça eşitlik algısı artıyor. Evde eşitlik endeksine bakıldığında Türkiye’de oran çok düşük (%14) ve bu oranla 39 ülke arasında 37. ülkeyiz. Kadınlar (%6) ve erkekler (%21) arasındaki fark da oldukça yüksek.

İşyerinde eşitlik

Dünyada nüfusun %60'ı iş yerlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığına inansa da %34’ü buna ikna olmuş değil. İşyerlerinde eşitlik global endeksi %26. Kadınlar (%18) ve erkekler (%34) arasındaki algı farkı işyeri için eve göre daha fazla. Endeks yaş arttıkça azalıyor. 18-24 yaş grubunda %31 iken, 65 yaş ve üzerinde %9’a düşüyor. Eğitim arttıkça endeks de artıyor. Eğitimsiz ve temel eğitimli grupta oran %19 iken üst eğitim grubunda %34’e çıkıyor. Türkiye’de işyerinde eşitlik net endeksi %12. Bu puanla 39 ülke arasında 31. sıradayız. Kadınlar (%2) ve erkekler (%21) arasındaki fark evdekine göre çok daha fazla.

Politikada eşitlik

Kadın ve erkeklerin eşit kabul edilmesinin en zor olduğu ortam bir kez daha siyasi alan oldu. Son iki yılda ufak bir artış olsa da (2019'da %48'den, 2021'de %50'ye) nüfusun ancak yarısı siyasette cinsiyet eşitliğinin sağlandığını düşünüyor. Politika alanında eşitlik sağlanmadığını düşünenlerin oranı %43. Böylece politikada net global endeks %7 olarak tespit ediliyor. Net endeks erkeklerde %13 iken kadınlarda %0, diğer bir deyişle dünyada politikada eşitliğe ulaşıldığını düşünen kadınların oranı ulaşılmadığını düşünenlerle aynı. Endeks yaş arttıkça azalıyor, eğitim arttıkça artıyor. Türkiye’de politikada eşitlik endeksi negatifte, -%12 ve 39 ülke arasında 27. sıradayız. Bu ortamda da kadınların (-%19) ve erkeklerin (-%3) eşitlik algıları arasında ciddi fark var. 

Cinsiyet eşitliği algısının en yüksek ve düşük olduğu ülkeler

Cinsiyet eşitliği algısında en yüksek net endekslerin elde edildiği ülkeler; evde (%86) ve işyerinde (%69) Vietnam, siyasette ise Finlandiya (%76) oldu.  Diğer taraftan, en düşük net endeksler işyerinde İtalya’da (-%23), siyasette Japonya’da (-%51) ve evde Kenya’da (-%6) elde edildi. Dört ülke her üç alanda da ilk beş ülke arasında: Vietnam, Filipinler, Finlandiya ve Endonezya. Finlandiya dışında hepsi Asya Pasifik bölgesinde. Son 5 ülke içinde ise her alanda yer alan yalnızca Japonya var. Bu grupta ağırlık Avrupa Birliği üyelerinde; İspanya, Almanya, Fransa, İtalya, Slovenya ve Hırvatistan.

Araştırma Künyesi: Araştırma 15 Ekim-18 Aralık 2021 tarihleri arasında 39 ülkede 33.326 kişiyle çeşitli yöntemlerle görüşülerek gerçekleştirildi.Türkiye’de 25 Ekim – 30 Kasım2021 tarihleri arasında CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi) yöntemiyle 1003 kişiyle görüşüldü.