Kadir Has Üniversitesi tarafından, üniversitenin kurucusu ve hayırsever iş insanı merhum Kadir Has'ın ismini yaşatmak ve tüm hayatı boyunca bilime, insanlığa ve eğitime verdiği hizmetleri taçlandırmak için 2003 yılından beri verilen Kadir Has Ödülleri, bu yıl 22 Mart Cuma günü düzenlenen bir törenle sahiplerine takdim edildi.

19. Kadir Has Ödülleri’nde “Dünyada ve Türkiye Cumhuriyet Tarihi ve Oluşumu” alanlarında kapsamlı araştırmalara imza atan ve bu alandaki araştırmalara katkı sağlayan bilim insanlarımıza “Üstün Başarı” ve “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı” ödülleri verildi.

Ülkemizin ulusal ve uluslararası düzeyde önemli başarılara imza atan değerli bilim insanlarını ve toplumun gelişimine katkıda bulunan kurumlarını kamuoyuyla tanıştırmayı amaçlayan Kadir Has Ödülleri’nin töreni bu yıl 22 Mart 2024, Cuma günü gerçekleştirildi. Kadir Has Üniversitesi’nin kurucusu ve ülkemizin güzide hayırseverlerinden Kadir Has’ın vefatının 17. yıl dönümünde, üniversitenin Cibali’deki merkez kampüsünde düzenlenen anma programı kapsamında 19. Kadir Has Ödülleri sahiplerini buldu.

2024 yılının ödül verilecek çalışma alanı; Cumhuriyetimizin oluşumu ve şekillenmesi; ekonomik, sosyal ve kültürel tarihi gelişimine istinaden “Cumhuriyetin 100. Yılı ve Atatürk” olarak seçildi ve önemli başarılara imza atarak bu alandaki araştırmalara katkı sağlayan bilim insanlarımıza “Üstün Başarı” ve “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı” ödülleri takdim edildi.

19. Kadir Has Ödülleri Değerlendirme Kurulu’nda şu isimler yer aldı:

Prof. Dr. Ali Çarkoğlu (Koç Üniversitesi), Prof. Dr. Sevtap Demirci (Boğaziçi Üniversitesi), Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz (Kadir Has Üniversitesi), Prof. Dr. Asım Karaömerlioğlu (Boğaziçi Üniversitesi), Prof. Dr. Fuat Keyman (Sabancı Üniversitesi)

ÜSTÜN BAŞARI ÖDÜLÜ

19. Kadir Has Ödülleri’nde “Üstün Başarı Ödülü”, Prof. Dr. Reşat Kasaba’ya verildi. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal ve iktisadi tarihi, Dünyada ve Türkiye’de kentsel/kırsal bölge ayrışımının gelişmesini ve bu ayrışımın siyasi sonuçlarını inceleyip, tarihsel sosyoloji disiplini ve Türkiye'ye yansıması üzerine sunduğu kapsamlı ve değerli akademik çalışmalarının yanı sıra, eğitimdeki üstün başarısı ve özgün katkıları nedeniyle University of Washington öğretim üyesi Prof. Dr. Reşat Kasaba’ya takdim edilmiştir.

Reşat Kasaba, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin Ekonomi-İstatistik bölümünden mezun olduktan sonra yüksek lisans eğitimini Amerika Birleşik Devletleri’nde tamamlamış, doktorasını sosyoloji dalında New York Eyalet Üniversite’sinden almıştır. 1985’ten beri Washington Üniversitesi’nin Henry M. Jackson Uluslararası İlişkiler Okulu’nda profesör olarak görev yapan Reşat Kasaba, 2000-2010 yıllarında aynı okulun yöneticiliğini de üstlenmiştir. Profesör Kasaba aynı zamanda Yakın ve Orta Doğu Çalışmaları Doktora Programının yöneticisi olarak çalışmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye konularında araştırma yapan Reşat Kasaba’nın yazdığı ve derlediği yedi kitabı ve 40’tan fazla makalesi bulunmaktadır. Bu çalışmaların ilk bölümü 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa arasındaki ticaretin İzmir ve çevresindeki toplumsal ve siyasal dengeleri nasıl değiştirdiğini inceler. Profesör Kasaba çalışmalarının ikinci bölümünde modern Türkiye’ye odaklanarak ideoloji ve kimlik konularına eğildi. Bu çalışmalar Türkiye’nin modernleşme projesinin yeniden düşünülmesi başlığı altında toplanır. Üçüncü olarak İmparatorluk ve göç ilişkilerini ele alan Profesör Kasaba, konar-göçer aşiret topluluklarının Osmanlı İmparatorluğu’nda oynadıkları önemli rolü araştırdı. Bu çalışmaların önemli bir boyutu bu tip toplulukların gittikçe merkezileşen Osmanlı devletine karşı tepkileri ve bu ilişkinin nasıl geliştiği oldu. Profesör Kasaba’nın en yeni araştırması Türkiye’de şehir/kırsal kesim ayırımının nasıl ortaya çıktığı ve bu ayrımının günümüze uzanmasını ve siyasi yankılarını inceliyor. Profesör Kasaba’nın araştırmaları ABD’nin önde gelen kurumları tarafından desteklendi. Reşat Kasaba Türk Bilimler Akademisi’nin üyesidir.

GELECEK VADEDEN BİLİM İNSANI ÖDÜLÜ

19. Kadir Has Ödülleri’nde “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı Ödülü” ise Dr. Banu Turnaoğlu Açan’a verildi. Dr. Turnaoğlu, Siyaset teorisi, global düşünce tarihi, uluslararası ilişkiler ve Osmanlı siyasi düşüncesinin kesişimi kapsamında, Türk Cumhuriyetçiliğinin oluşumu ve şekillenmesi hakkında yapmış olduğu özgün ve çarpıcı çalışmaları nedeniyle 2024 yılı “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı Ödülü”nün sahibi oldu.

Dr. Banu Turnaoğlu Açan, Sabancı Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi'nde Siyaset Teorisi alanında öğretim üyesidir. 2021-2023 yılları arasında aynı kurumda, TÜBİTAK’ın 2236 Uluslararası Deneyimli Araştırmacı Dolaşım Programında (Co-Funded Brain Circulation Scheme2) araştırmacı olarak görev yapmıştır. Sabancı Üniversitesi'ne katılmadan önce, doktora derecesini aldığı Cambridge Üniversitesi Siyaset ve Uluslararası Çalışmalar Bölümü'nde öğretim üyesi ve doktora sonrası araştırmacı (2017-2021) pozisyonlarında bulunmuştur. Türkiye’de Cumhuriyetçiliğin gelişimi üzerine yazdığı doktora tezi, 2016 Sir Ernest Barker Siyaset Teorisi Alanında En İyi Tez Ödülü’ne layık görülmüştür. Oxford Üniversitesi'nden Siyaset Kuramı alanında yüksek lisans derecesine ve Koç Üniversitesi'nden Uluslararası İlişkiler ve Tarih (çift anadal) lisans derecesine sahiptir.

Bir siyasi düşünce tarihçisi olarak temel araştırma alanları; cumhuriyetçilik, anayasacılık ve emperyalizmdir. The Formation of Turkish Republicanism (Cumhuriyetçiliğin Türkiye’de Gelişimi, Princeton University Press, 2017) kitabını yazmıştır. Makaleleri Global Intellectual History, Max Weber Studies, History of Political Thought, Modern Intellectual History ve Middle Eastern Studies gibi önde gelen uluslararası dergilerde yayımlanmıştır. “Republicanism in Turkey: Visions, Dreams and Cultivation of a Political Reality” (“Türkiye'de Cumhuriyetçilik: Vizyonlar, Hayaller ve Politik Gerçekçiliğin Gelişimi”) başlıklı makalesi, 2023 Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma ödülüne layık görülmüştür. Şark Meselesi ve Ahmet Rıza’nın pozitivizmini inceleyen iki kitap projesi üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. Editörlüğünü yaptığı Global Constitutionalism (Küresel Anayasacılık) başlıklı kitabı, 2025 yılında Cambridge University Press tarafından basılacaktır.

“CUMHURİYET BU TOPRAKLARDA BİR YÖNETİM BİÇİMİNDEN ZİYADE BİR YAŞAM

BİÇİMİ OLARAK ANLAM BULMUŞTUR

Prof. Dr. Reşat Kasaba ve Dr. Banu Turnaoğlu Açan’a ödüllerinin takdim edildiği törende Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Nuri Has, Kadir Has Vakfı Başkanı Can Has ve Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz birer konuşma yaptı.

Mütevelli Heyeti Başkanı Nuri Has, konuşmasında, “Yetkin akademisyenlerimizin özverili çalışmaları sayesinde bir araştırma üniversitesi olmak için gerekli en temel şartı sağlamış durumdayız. 2023 yılında öğretim üyelerimizin yürüttüğü aktif araştırma proje sayısı toplamda 133 oldu. Dünyanın önde gelen bilimsel ve akademik literatür data tabanlarından biri olan Scopus verilerine göre, 2023 yılı sonunda toplam yayın sayımızı 348’e çıkardık. Böylece, öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı 2,2’ye yükseldi. Emeği geçen tüm akademisyenlerimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.” diyerek konuşmasını sonlandırdı.

Kadir Has Vakfı Başkanı Can Has ise Kadir Has Üniversitesi’nin kuruluş misyonuna değinerek; “Misyonu; "uluslararası standartlarda eğitim, araştırma, kültürel ve sosyal hizmetler sağlayarak, öğrencilere özgür düşünme, eleştirel bakış ve liderlik vasıfları kazandırmak" olan Üniversitemiz, yıllar içinde Türkiye'nin saygın yüksek öğrenim kurumlarından biri oldu. Öğrencilere yüksek kalitede eğitim sağlamanın yanı sıra, bilimsel araştırma ve akademik yayınlar yaparak bir araştırma üniversitesi olma iddiasını güçlendirdi. Bu yıl, Horizon 2020 / Horizon Europe kapsamında yurt dışı fonlarını Türkiye’ye getiren 200’den fazla üniversite içinde 9. Sıraya yükseldi. Kadir Has Üniversitesi’nin Türkiye’ye getirdiği fon miktarı 3.19 Milyon Euro’ya ulaştı. Üniversitemiz ayrıca QS 2024 Avrupa Üniversite sıralamalarında, Avrupa’daki 42 farklı ülkenin üniversiteleri arasında 551- 600 kategorisinde yer aldı. Batı Asya Bölgesi’ndeki üniversiteler arasında ise yine dikkate değer bir

başarıya imza atarak 45. Sıraya yerleşti. 2007 yılının 22 Mart günü, bu binada öğrencilerle buluşup eve döndükten birkaç saat sonra kaybettiğimiz Merhum Kadir Has yaşasaydı eminim bu başarılarla gurur duyardı.” diyerek sözlerini sonlandırdı.

Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz konuşmasında, “Üniversite eğitimi tüm öğrencilerin gerçek bir paydaş olabileceği araştırma ekosistemi ile beslenmediği sürece bu dönüşümde yollarını bulabilecek mezunlar yetiştirmek imkansız olacaktır. Kadir Has Üniversitesi 5 yıl gibi kısa bir sürede akademisyenlerimizin ve süreçleri

destekleyen idari kadrolarımızın özverili çalışmaları ile ülkemizin sayılı araştırma üniversiteleri arasına girmeyi başarmıştır. Üniversitemiz yaratılan bu ekosistem ile bu dönüşümün insan onuruna yaraşır bir şekilde gerçeklemesini sağlayacak politikaların üretilmesine katkı sunacaktır.”

“2023 yılı, bu toprakların insanları için çok özel bir yıl oldu. Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yılını hep birlikte büyük bir coşkuyla kutladık. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde kurulan Cumhuriyet bu topraklarda bir yönetim biçiminden ziyade bir yaşam bicimi olarak anlam bulmuştur. Cumhuriyetle birlikte oluşturduğumuz temel değerleri, şartlar ne kadar zor olursa olsun korumak, karşılaşılacak toplumsal sorunlarla aklın ve bilimin ışığında mücadele ederek bu değerleri gelecek nesillere aktarmak, bu değerler temelinde değişen yaşam biçimlerine uygun politikalar geliştirmek hepimizin görevi.” diyerek konuşmasını sonlandırdı.

19. KADİR HAS ÖDÜLLERİ DEĞERLENDİRME KURULU (*)

Prof. Dr. Ali Çarkoğlu (Koç Üniversitesi)

Prof. Dr. Sevtap Demirci (Boğaziçi Üniversitesi)

Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz (Kadir Has Üniversitesi) Prof. Dr. Asım Karaömerlioğlu (Boğaziçi Üniversitesi)

Prof. Dr. Fuat Keyman (Sabancı Üniversitesi)